Cevap

Devlet memurlarının atanmış oldukları kadroların görevlerini ifa etmeleri gerekmektedir. Ayrıca 657 sayılı Kanunun düzenlemeleri çerçevesinde memura vekalet, ikinci görev ve ders görevi de verilmesi mümkün bulunmaktadır.

657 sayılı Kanunda vekalet konusu 86’ncı, 174 üncü maddesinde Vekalet görevinin fiilen yapılması şartı ve 175’inci maddesinde yer verilmiş ayrıca da vekalet konusuna ilişkin olarak da Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği (SERİ NO: 99) yayımlanmış bulunmaktadır.

VEKÂLETİN TANIMI:

Kamu hizmetlerine tahsis edilen kadroların doldurulamamış (boş) olması veya doldurulduğu halde (dolu) ilgili personelin geçici bir süre görevinden ayrı kalması sebebiyle, söz konusu hizmetlerde aksama meydana gelmemesi için kadroya kurum içinden diğer kurumlardan veya açıktan geçici olarak 657 sayılı Kanunun 86’ncı maddesi hükmü uyarınca atanmasıdır.

657 sayılı Kanunun 86 maddesinde vekalet müessesesi,

174 üncü maddesinde Vekalet görevinin fiilen yapılması şartı,

175 inci madde de ise hangi hallerde vekalet aylığı,

99 sayılı DMK Genel Tebliğinde uygulama düzenlenmiştir.

            Söz konusu hükümlerin değerlendirilmesi neticesinde vekâleten atanmayı atama yapılacak kadronun durumuna göre tasnif etmek mümkün olabileceği gibi kadroya atan kişinin durumuna göre de tasnif edilebilmektedir.

Kadroya göre tasnif edilmesi halinde vekalet
-Dolu kadrolara vekalet,

-Boş kadrolara vekalet,
Vekaleten atanan durumuna göre tasnif edilmesi halinde vekalet,
-Kurum içinden vekalet (memurlar arasında)
-Kurum dışından vekalet (memurlar arasından)
-Açıktan vekalet(memur olmayanlardan)

Dolu kadrolara vekaletin yapılabileceği durumlar;
Mehil müddeti,

Yıllık izin,
Mazeret izni,
Hastalık izni,

Geçici görev,

Görevden uzaklaştırma,

Hizmet içi eğitim,

sebebiyle kadroların boşalması durumunda dolu kadrolara vekalet mümkün bulunmaktadır.

Açıktan vekil atama yapılabilecek kadrolar

- İlkokul Öğretmenliği (yaz tatili hariç),

-Tabiblik,

- Diş tabipliği,

-Eczacılık,

-Köy ve beldelerdeki ebelik,

-Köy ve beldelerdeki hemşirelik,  

-Veterinerlik,

-Mühendislik,

-Mimarlık,

-Vaizlik,

-Kur’an kursu öğreticiliği,

-İmam-hatiplik,

-Müezzin-kayyımlık

boş kadrolarına açıktan vekil atanması mümkün bulunmaktadır.

VEKALETE İLİŞKİN HÜKÜMLER:

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun vekalet müessesesinin düzenlendiği 86’ncı maddesinde “Memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde yerlerine kurum içinden veya diğer kurumlardan veya açıktan vekil atanabilir.

Bir görevin memurlar eliyle vekaleten yürütülmesi halinde aylıksız vekalet asıldır.

Ancak, ilkokul öğretmenliği (Yaz tatili hariç), tabiplik, diş tabipliği, eczacılık, köy ve beldelerdeki ebelik ve hemşirelik, mühendis ve mimarlık, veterinerlik, vaizlik, Kur’an kursu öğreticiliği, imam-hatiplik ve müezzin-kayyımlığa ait boş kadrolara Maliye Bakanlığının izni (mahallî idarelerde izin şartı aranmaz) ile, açıktan vekil atanabilir.

Aynı kurumdan (…) ayrılmalar dolayısiyle atanan vekil memurlara vekalet görevinin 3 aydan fazla devam eden süresi için, kurum dışından veya açıktan atananlarla kurum içinden ilkokul öğretmenliğine atanan öğretmenler ile veznedarlık görevine atananlara göreve başladıkları tarihten itibaren vekalet aylığı ödenir.

Bu Kanuna tabi kurumlarda çalışan veteriner hekim veya hayvan sağlık memurları, veteriner hekim veya hayvan sağlık memuru bulunmayan belediyelerin veterinerlik veya hayvan sağlık memurluğu hizmetlerini ifa etmek üzere bu hizmetlerle ilgili kadrolara vekalet aylığı verilmek suretiyle atanabilirler.

Yukarıda sayılan haller dışında, boş kadrolara ait görevler lüzum görüldüğü takdirde memurlara ücretsiz olarak vekaleten gördürülebilir.

Bu Kanuna tabi kurumlarda, mali, nakdi ve ayni sorumluluğu bulunan saymanlık kadrolarının boşalması halinde bu kadrolara işe başladıkları tarihten itibaren vekalet aylığı verilmek suretiyle memurlar arasından atama yapılabilir.

Açıktan vekil olarak atananlara, bir yılda yirmi günü geçmemek üzere çalıştıkları her ay için iki gün yıllık izin verilir. Bu iznin kullanımında, bir sonraki yıla devredilme hâli dışında Devlet memurları için öngörülen hükümler uygulanır.”hükmü yer almaktadır.

Vekalet görevinin fiilen yapılması şartı:

Madde 174 – Vekalet aylıklarının ödenebilmesi için görevin fiilen yapılması şarttır.

Vekalet, ikinci görev aylık ve ücretleri ile diğer ödemeler:

Madde 175 “Bir göreve vekaleten atanan memurlara vekalet edilen görevin kadro derecesinin birinci kademesinin üçte biri, açıktan atananlara ise (Köy ve kasaba imamlığı kadrolarına atananlara 146 ncı maddede yazılı asgari ücret aylık tutarından aşağı olmamak üzere) üçte ikisi verilir. Bulundukları yerden başka bir yerdeki bir göreve vekalet suretiyle atananlara, Harcırah Kanununun geçici görevle başka yere gönderilenlere ilişkin hükümleri uygulanır.

Ancak, kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet edenlere vekalet aylığı ödenebilmesi için, vekilin asilde aranan şartları taşıması zorunludur.

88 inci maddeye göre ikinci görev verilen memurlara, bu görevleri karşılığında aylık ödenebilmesi için boş bir kadroya ait görevin ikinci görev olarak yürütülmesi gerekir. Bu şekilde görevlendirilenlere, görevlendirildikleri kadro derecesinin ilk kademe aylığının üçte ikisi ödenir. Ancak, sağlık grup başkanlığı, baştabip ve baştabip yardımcılığı hizmetlerinin ikinci görev olarak yürütülmesi halinde kadro şartı aranmaz ve bu hizmetleri yürütenlere almakta oldukları aylığın üçte ikisi ikinci görev aylığı olarak ödenir.

Açıktan vekil olarak atananlar bu Kanunla memurlara tanınan sosyal haklardan da yararlanırlar ve bunlara ödenecek vekalet aylığının hesabına memuriyet taban aylığı da dahil edilir.”

DEVLET MEMURLARI KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 99)

Çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarından gelen yazılarda, boş bulunan kadrolara vekaleten atanacaklarda, o göreve asaleten atanacakların haiz olmaları gereken şartların aranıp aranmayacağı konusundaki Bakanlığımız görüşünün bildirilmesi istenilmektedir.

1-Bir görevin vekaleten yürütülmesi halinde görevin gerekleri ve nitelikleri değişmeyeceğinden bu görevi vekaleten yürütecek olanların asil memurda aranan şartlara sahip olmaları gerekmektedir. Bu sebeple;

a)1-4 üncü dereceli kadrolara vekalet edeceklerin 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinde belirtilen şartları haiz olmaları,

b)5-15 inci dereceli kadrolara vekalet ettirileceklerin öğrenim durumları itibariyle tesbit olunan yükselinebilecek dereceyi aşmamak kaydıyla vekalet ettirilecekleri kadronun derecesinin, kazanılmış hak aylık derecesinin üç üst derecesinden fazla olmaması,

gerekmektedir.

2-Asilde aranan şartlara sahip vekil memur bulunamadığı takdirde, hizmetin aksamadan yürütülebilmesi bakımından herhangi bir şekilde boşalmış veya boş bulunan bir görevin öncelikle varsa yardımcıları yoksa asilde aranan şartlara en yakın personel tarafından tedviren gördürülmesi mümkün görülmektedir.

3-657 sayılı Kanunun vekalet ücreti ödenmesine ilişkin 175 inci maddesine göre, tedvir dolayısıyla herhangi bir ödeme yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Devlet memurlarının atamaya yetkili amirin izni olmaksızın mahkemelerde bilirkişi olarak görev yapmaları ve takdir olunan bilirkişi ücretlerini almaları mümkündür.

Tabip kadrosunda görev yapan bir memura aynı kurumdaki başka bir tabip kadrosunun ikinci görev olarak gördürülmesi; aynı kurumda, aynı unvanda ve aynı nitelikte iki kadronun ikinci göreve konu edilmesi sonucunu doğuracağı için ikinci görev ve ikinci görev aylığı verilemez.